رژیم فستینگ (Intermittent Fasting) یک روش تغذیهای محبوب است که با دورههای مشخص غذا خوردن و پرهیز از غذا، به کاهش وزن و بهبود سلامت کمک میکند. در این مقاله، با جزئیات رژیم فستینگ، نحوه عملکرد، فواید، خطرات و نکات کلیدی برای اجرای آن آشنا میشوید.
رژیم فستینگ یک برنامه غذایی است که در آن دورههای عادی غذا خوردن با دورههای طولانی پرهیز از غذا یا مصرف غذای بسیار کم ترکیب میشود. برخی افراد از این روش برای کاهش وزن استفاده میکنند، در حالی که دیگران به دنبال بهبود سلامت کلی بدن هستند.
انواع رژیم فستینگ شامل:
مطالعات نشان میدهند این روش در کوتاهمدت مؤثر است و میتواند وزن، کلسترول و التهاب را کاهش دهد. اما اثرات بلندمدت آن هنوز بهطور کامل مشخص نیست. پیش از شروع، حتماً با پزشک مشورت کنید.
بدن شما از گلوکز (قند) بهعنوان منبع اصلی انرژی استفاده میکند که از کربوهیدراتها تأمین میشود. در رژیم فستینگ، وقتی چند ساعت غذا نمیخورید، ذخایر گلوکز تمام شده و بدن شروع به سوزاندن چربیهای ذخیرهشده میکند که به آن سوئیچ متابولیک میگویند. این فرآیند به کاهش وزن کمک میکند.
دانشمندان معتقدند فستینگ باعث ایجاد استرس خفیف در سلولها میشود که آنها را قویتر کرده و توانایی مقابله با بیماریها را افزایش میدهد. بااینحال، این مکانیسمها هنوز بهطور کامل شناخته نشدهاند و نتایج ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.
مطالعات نشان دادهاند که رژیم فستینگ فواید زیر را دارد:
رژیم فستینگ ممکن است خطراتی داشته باشد:
در روزهای غیرفستینگ، میتوانید غذاهای دلخواه خود را بخورید، اما برای نتایج بهتر، به غذاهای سالم مانند رژیم مدیترانهای (ماهی، سبزیجات، روغن زیتون، غلات کامل و آجیل) پایبند باشید. در روزهای فستینگ:
برنامههای پیشنهادی شامل:
در روزهای فستینگ، مایعات بدون کالری مانند آب، قهوه و چای بنوشید تا از کمآبی جلوگیری شود.
مطالعات نشان دادهاند که رژیم فستینگ میتواند در ۱۰ هفته حدود ۳-۵ کیلوگرم وزن کم کند، اما رژیمهای کمکالری معمولی نیز نتایج مشابهی دارند. پایداری این روش در بلندمدت ممکن است برای برخی دشوار باشد.
رژیم فستینگ کلسترول LDL، تریگلیسیرید و فشارخون را کاهش میدهد، اما یک مطالعه نشان داد که کلسترول بد در رژیم یکروزدرمیان ممکن است افزایش یابد. همچنین، خطر بیماریهای قلبی در برخی روشها (مانند محدودیت زمانی) نیاز به بررسی بیشتر دارد.
برخی مطالعات نشان میدهند رژیم فستینگ حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد و قند خون را کاهش میدهد، اما رژیمهای کمکالری معمولی نیز تأثیر مشابهی دارند.
مطالعات اولیه نشان دادهاند که فستینگ ۲۴ ساعته میتواند التهاب مرتبط با آسم را کاهش دهد، اما نتایج در بهبود تنفس متناقض است.
مطالعات حیوانی نشان میدهند رژیم فستینگ ممکن است از تغییرات مغزی مرتبط با آلزایمر جلوگیری کند، اما شواهد انسانی هنوز کافی نیست.
رژیم فستینگ میتواند به کاهش وزن، بهبود کلسترول و کاهش التهاب کمک کند، اما به اندازه رژیمهای کمکالری معمولی مؤثر است و خطراتی مانند کاهش عضله یا پرخوری دارد. اگر قصد دارید این روش را امتحان کنید، با پزشک مشورت کنید، بهویژه اگر بیماری خاصی دارید. با انتخاب غذاهای سالم و برنامهریزی دقیق، میتوانید از فواید این روش بهرهمند شوید.