بررسی علمی فواید، خطرات و تأثیر آن بر کاهش وزن و طول عمر | [نکست فیت]

به نظر می‌رسد فستینگ (Fasting) یک روش بسیار ساده باشد: بدون انتخاب، بدون شمارش کالری، بدون آشپزی. فقط کافی است به غذا “نه” بگویید و برای کاهش وزن سریع و سایر فواید سلامتی فستینگ را شروع کنید.

این سؤالات مطرح می‌شوند:

• آیا فستینگ یک راه مؤثر برای کاهش وزن است؟
• آیا واقعاً می‌تواند به بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، آسم، آرتریت و سایر اختلالات خودایمنی کمک کند؟
• آیا باعث طول عمر بیشتر می‌شود؟

اگرچه فستینگ هزاران سال است که انجام می‌شود، اما این سؤال همچنان موضوع بحث‌های شدید پزشکی است. WebMD با متخصصان کاهش وزن و فستینگ برای یافتن پاسخ‌ها مشورت کرده است.

فستینگ و کاهش وزن: آب یا چربی؟

اگرچه فستینگ جذابیت **سریع بودن** را دارد، اما اکثر متخصصان پزشکی در یک چیز توافق دارند: فستینگ ابزار سالمی برای کاهش وزن نیست.

“جذابیت آن در سریع بودن است، اما این کاهش سریع **کاهش مایعات بدن** است، نه کاهش وزن اساسی. اگر به راحتی از بین برود، به محض شروع به خوردن عادی، به سرعت باز خواهد گشت.”

برخی از متخصصان معتقدند فستینگ می‌تواند مشکلات وزنی را بدتر کند. دکتر جوئل فورمن (Joel Fuhrman MD) می‌گوید: «فستینگ سرعت **متابولیک** شما را کاهش می‌دهد، بنابراین رژیم غذایی شما پس از فستینگ، حتی بیشتر از قبل، چاق‌کننده خواهد بود.»

خطرات فستینگ برای کاهش وزن

فستینگ برای کاهش وزن خطراتی برای سلامتی نیز دارد:

• در صورت وجود **مشکلات کبدی، کلیوی، نقص عملکرد سیستم ایمنی** یا مصرف دارو، فستینگ می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
• فستینگ افراد را از پیام اصلی کاهش وزن منحرف می‌کند: **کاهش مصرف چربی، خوردن میوه و سبزیجات، ورزش و خواب کافی.**
• پاکسازی‌های ترکیبی (مانند تنقیه) که گاهی همراه فستینگ انجام می‌شوند، می‌توانند **باکتری‌های مفید روده** را تحت تأثیر قرار دهند.

آیا فستینگ بدن را سم‌زدایی می‌کند؟

دیدگاه مخالفان سم‌زدایی

فرنستروم می‌گوید: «هیچ شواهد علمی وجود ندارد که فستینگ بدن را سم‌زدایی کند. کبد، ریه‌ها، روده بزرگ و کلیه‌ها به طور طبیعی وظیفه خلاص شدن از سموم را بر عهده دارند.»

دیدگاه موافقان سم‌زدایی

دکتر فورمن مخالف است و می‌گوید: «وقتی رژیم غذایی کم‌مغذی می‌خوریم، بدن قادر به خلاص شدن از سموم نیست.» این امر منجر به انباشت مواد زائد مانند **محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGE)** می‌شود که در پیری، دیابت و آسیب اندام‌ها نقش دارند.

او معتقد است: «فستینگ به بدن اجازه می‌دهد تا این مواد زائد را به مؤثرترین شکل حذف کند.» این فرآیند از طریق ورود بدن به حالت **کتوز (Ketosis)** پس از تمام شدن ذخایر کربوهیدراتی رخ می‌دهد. بدن شروع به سوزاندن **چربی** می‌کند و چربی جایی است که بدن بسیاری از سموم محیطی را در آنجا ذخیره می‌نماید.

کاربردهای پزشکی و فواید سلامتی فستینگ

موارد ضروری پزشکی و معنوی

• فستینگ قبل از **جراحی و بیهوشی** ضروری است.
• برای دستیابی به قرائت‌های دقیق در برخی **آزمایشات پزشکی** (مانند سطح کلسترول و قند خون) لازم است.
• فستینگ برای قرن‌ها به عنوان یک آیین **تطهیر معنوی و مذهبی** انجام شده است.

فستینگ برای درمان بیماری‌ها

طرفداران فستینگ ادعا می‌کنند که این عمل، همراه با بهبود رژیم غذایی، می‌تواند به درمان شرایط جدی کمک کند. دکتر فورمن شاهد بوده است که فستینگ به بهبود و حذف **لوپوس، آرتریت، بیماری‌های مزمن پوستی (مانند پسوریازیس و اگزما)** و کاهش فشار خون کمک کرده است.

مطالعات نشان داده‌اند که فستینگ متناوب می‌تواند در فعالیت‌های سیستم ایمنی تداخل ایجاد کند، به ویژه در موارد **بیماری‌های خودایمنی** که سیستم ایمنی بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. همچنین مطالعاتی روی حیوانات، کنترل بهتر **انسولین** و مقاومت عصبی به آسیب را نشان داده است.

فواید روانی

فستینگ‌های کوتاه مدت می‌توانند به بیماران کمک کنند تا با **استرس و افسردگی** کنار بیایند، زیرا “نه گفتن” به غذا، اولین قدم در به دست گرفتن کنترل زندگی و افزایش اعتماد به نفس است.

⚠️ هشدارها و ملاحظات مهم فستینگ

روزه‌داری برای همه توصیه نمی‌شود. دکتر فورمن تأکید می‌کند که افراد زیر **نباید فستینگ انجام دهند**:

• زنان باردار.
• افراد مبتلا به بیماری‌های تحلیل‌برنده یا سوءتغذیه.
• افرادی که سابقه آریتمی قلبی دارند.
• افراد با نارسایی کبدی یا کلیوی.

تذکر مهم: فستینگ طولانی مدت باید **فقط تحت نظارت دقیق پزشکی** انجام شود و تنها در صورتی برای شرایط پزشکی مؤثر است که با **تغذیه خوب قبل و بعد از آن** همراه باشد.

 فستینگ برای زندگی طولانی‌تر

دکتر فورمن می‌گوید: «صدها مطالعه نشان می‌دهد که وقتی به حیوانات کالری کمتری داده می‌شود، عمر طولانی‌تری دارند.»

مطالعات روی حیوانات مختلف نشان داده است که چرخه‌های متناوب فستینگ و رژیم‌های بسیار محدود از نظر کالری، راهی مطمئن برای **افزایش طول عمر** است.

بهترین توصیه فورمن برای زندگی طولانی‌تر: **«سالم غذا بخورید و به صورت دوره‌ای فستینگ کنید.»**